Motor điện là động cơ dùng điện được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Motor điện có rất nhiều loại khác nhau như motor điện 1 pha, 3 pha… Dù là loại mô tơ nào thì chúng đều có chung chức năng tạo nguồn động lực cơ học cho các thiết bị.
Motor điện trong quá trình sử dụng sẽ xảy ra những lỗi gây cháy, chập. Vậy cách kiểm tra motor điện bị cháy là gì? Hãy cùng theo dõi qua bài viết dưới đây nhé!
Nguyên nhân motor điện bị cháy thường gặp
Nguồn cấp điện 3 pha khi đi vào động cơ bị mất 1 pha
Khi động cơ bị mất 1 pha sẽ gây quá dòng cho 2 pha còn lại. Nếu tình trạng quá dòng diễn ra quá lâu thì sẽ gây quá nhiệt cục bộ. Từ đó gây cháy động cơ.
Các nguyên nhân mất 1 pha:
- Đứt cầu chì.
- Đầu dây đấu nối điện vào động cơ điện có 1 bulong bị lỏng không ăn điện sẽ làm mất 1 pha.
- Cháy 1 trong 3 tiếp điểm trong khởi động từ của động cơ điện.
Nếu cả 3 tiếp điểm trong khởi động từ còn tốt, bạn cần xem lại bộ cắt điện tự động. Xem nó có chỉnh cho tải quá dòng hay không. Nếu có thì động cơ sẽ khó khởi động do phần cơ khí bị quá tải nhiều. Do đó bị chỉnh tự động cắt ở cường độ cao hơn bình thường gây cháy motor điện.
Quá dòng vì điện áp không ổn định
Điện áp cũng là một vấn đề cần được lưu tâm. Điện áp quá cao hoặc quá thấp cũng làm dòng điện tăng cao. Từ đó gây quá dòng dẫn đến cháy.
Nhiệt độ môi trường quá cao, động cơ bị đóng bụi không giải nhiệt được
Khi nhiệt độ môi trường quá cao dẫn đến việc đóng bụi rất lớn. Cuối cùng sẽ làm cho động cơ điện bị cháy.
Động cơ điện bị quá tải kéo dài
Động cơ có thể quá tải thấp hơn 15% đến 30% mà không cắt ra. Bởi các bộ phận bảo vệ như cầu chì, rơle nhiệt, rơle quá dòng thường cài đặt để khởi động ở những trị số này. Các động cơ nếu không hoạt động ở các trị số trên trong thời gian kéo dài thì sẽ làm nóng động cơ. Từ đó motor điện sẽ bị cháy.
Motor điện bị cháy do hư các gối trục
Motor điện có thể bị phát nóng do vòng bi bạc đạn, ổ trượt hay các bộ phận ma sát khác. Bởi các bộ phận này hoạt động rất nhiều nên sẽ dễ bị nóng. Để khắc phục, bạn cần bôi dầu nhớt, mỡ bò để chúng có đủ chức năng bôi trơn. Nếu không các mặt ma sát không còn độ trơn bóng, khe hở giữa các mặt ma sát tăng cao. Dẫn đến sự cọ xát giữa stato và roto. Tạo ra các vết xước nguy hiểm, làm cháy động cơ.
Động cơ điện cháy có chỗ bị nổ dây và nám đen xung quanh
Nguyên nhân này là do bụi bặm, hơi nước, hóa chất… Chúng thẩm thấu vào chất cách điện làm phóng điện tại một chỗ dẫn tới cháy động cơ điện. Ngoài ra, 1 nguyên nhân cũng được chỉ ra. Đó chính là do độ cách điện của dây đồng quá thấp khi bị rung động. Hay điện áp lên xuống quá bất thường gây ngắn mạch cuộn dây. Tất cả đều dẫn đến việc motor điện bị cháy.
Cách kiểm tra motor điện bị cháy
- Khi kiểm tra, nếu bạn phát hiện 1 trong 3 tiếp điểm chính bị cháy, không dẫn điện. Trong khi 2 tiếp điểm còn lại bị dính vào nhau, không tách ra được. Bạn có thể kết luận motor điện bị cháy do khởi động từ. Bởi chúng đã bị sử dụng quá lâu ngày hoặc bị hỏng.
- Nếu 3 tiếp điểm đều còn tốt thì cần xem lại bộ cắt điện tự động. Xem chúng có bị chỉnh cho tải quá dòng hay không. Nếu có thì nguyên nhân lớn đến từ phần cơ khí bị quá tải hoặc ma sát nhiều. Dẫn đến động cơ khó khởi động, chúng tự điều chỉnh cắt ở cường độ cao. Dẫn đến động cơ bị cháy.
- Bạn cũng có thể xác định được động cơ bị cháy do mất pha hay quá tải. Cách làm áp dụng khi bạn tháo 1 motor điện 3 pha. Khi cháy do mất pha, 1 số cuộn thuộc pha sẽ có dây đồng không bị cháy xém đen như các cuộn còn lại.
- Quan sát phần stato, nếu có các vết xước bóng do roto quay chạm vào. Thì nguyên nhân đến từ bạc đạn đã bị mòn hoặc hư.
- Nếu trong động cơ có chỗ bị nổ dây và nám đen xung quanh. Nguyên nhân do động cơ bị hơi nước lọt vào. Dẫn đến chỉ có thể phóng điện 1 chỗ, gây cháy động cơ.
- Tiến hành kiểm tra các đầu nốI điện vào động cơ. Nếu bạn thấy 1 bulong bị lỏng thì nguyên nhân do mất cường độ 1 pha. Từ đó khiến motor điện bị cháy.
Cách khắc phục motor điện bị cháy
Giảm độ từ thẩm
Tính chất cơ bản của motor điện là chuyển hóa năng lượng điện thành năng lượng cơ. Tiến hành trên trục quay của roto thông qua cơ chế truyền từ trường. Mức độ năng lượng truyền sang roto phụ thuộc vào độ từ thẩm của lõi sắt stato và roto. Độ từ thẩm sẽ bị giảm đi nhiều phần sau mỗi lần motor bị cháy.
Để khắc phục tình trạng này, bạn cần quấn lại động cơ điện bị cháy. Khi quấn phải được thực hiện cẩn thận và đúng kỹ thuật để đạt hiệu quả như mong muốn.
Lót cách điện và tẩm sấy keo cách điện
Trước khi tiến hành quấn dây, bạn cần lót cách điện vỏ. Quá trình quấn cần đảm bảo giữa các pha được lót cách điện. Sau khi quấn xong cần tẩm sấy keo cách điện cho từng rãnh dây. Việc làm này nhằm giảm thiểu nguy cơ xảy ra các sự cố như chạm vỏ, chạm pha… Tất cả đều có nguy cơ dẫn đến cháy động cơ, điện giật rất nguy hiểm. Vì vậy vật liệu lót cách điện cần đảm bảo độ cách điện tốt. Cần bền bỉ với thời gian, có thể chịu được môi trường khắc nghiệt.
Chất liệu và chất lượng dây quấn
Để khắc phục tình trạng motor điện bị cháy, bạn cần đảm bảo chất lượng dây quấn tốt. Dây quấn cần được làm bằng chất liệu đồng có tráng 1 lớp men cách điện bên ngoài. Đây là chất liệu tốt nhất, đảm bảo vận hành motor hiệu quả.
Phương pháp quấn dây
Phương pháp quấn dây ảnh hưởng quan trọng đến chất lượng vận hành của motor. Có khá nhiều phương pháp quấn dây được áp dụng hiện nay. Bạn có thể quấn bằng tay hoặc dùng máy để đưa dây quấn vào các rãnh. Các phương pháp đều đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ. Để các cuộn dây được đưa vào rãnh một cách nguyên vẹn nhất.
Như vậy, bài viết trên đã hướng dẫn chi tiết cách kiểm tra motor điện bị cháy. Hy vọng những kiến thức đó đã giúp ích được các bạn trong cuộc sống hàng ngày.
