Máy bơm nước bị cháy là một trong những trình trạng thường gặp trong công nghiệp. Có rất nhiều nguyên nhân cháy máy bơm nước khác nhau. Bạn có bao giờ tò mò muốn biết hiện tượng cháy máy bơm hay dấu hiệu máy bơm nước bị cháy như thế nào. Cũng như cách nào để hạn chế – khắc phục bơm bị cháy nhất là đối với các loại bơm công nghiệp có giá trị cao.
Máy bơm nước bị cháy
Máy bơm nước bị cháy là một sự cố rất hay thường gặp khi vận hành điều khiển máy bơm nước trong công nghiệp. Các bơm nước khi bị cháy chỉ có thay mới hoặc tháo ra quấn lại động cơ. Đây là một trong những thiệt hại lớn nhất khi máy bơm gặp sự cố. Vậy đâu là dấu hiệu máy bơm nước bị cháy và nguyên nhân cháy máy bơm nước là gì. Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Dấu hiệu máy bơm nước bị cháy
Nếu chúng ta phát hiện các dấu hiệu máy bơm nước bị cháy có thể cứu vãn được tình thế giảm thiệt hại trước khi quá muộn. Các dấu hiệu máy bơm nước bị cháy như sau:
- Thân máy bơm quá nóng: nhiệt năng toả ra lớn có thể làm bỏng tay là dấu hiệu đầu tiên cho chúng ta thấy nguy cơ cháy bơm. Chúng ta cần kiểm tra ngay để kịp thời tránh gây cháy bơm nước.
- Tiếng ồn bất thường : kèm theo motor bị nóng thì bơm nước có tiếng kêu to hơn bình thường gây cảm giác đau tai là dấu hiệu rõ ràng nhất của việc bơm sắp hỏng.
- Có khói hoặc mùi khét : đây là dấu hiệu máy bơm đang cháy và sẽ ngưng hoạt động sau một thời gian ngắn.
Khi phát hiện các dấu hiệu trên bạn nên kiểm tra máy bơm nước và tạm dừng máy bơm để kiểm tra các dấu hiệu bất thường. Việc phát hiện các dấu hiệu máy bơm bị cháy càng sớm càng giảm thiệt hại của máy bơm về sau.
Nguyên nhân cháy máy bơm nước
Máy bơm nước bị cháy là một điều thường gặp nhưng cũng có thể phòng ngừa được nếu như biết được các nguyên nhân cháy máy bơm nước. Cùng xem các nguyên nhân cháy máy bơm nước thường gặp nhất của các nhà máy.
Bơm nước bị cháy do chập điện :
Chập điện là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến cháy máy bơm nước. Các dây pha 380V bị chập vào nhau hoặc dây pha và dây Mass bị nhầm lẫn khi đấu dây chính là nguyên nhân dẩn đến chập điện và gây cháy. Các nguyên gây chập điện thường do chủ quan của người lắp đặt.
Tôi sẽ bày cho bạn cách hạn chế chập điện như sau:
- Các dây pha phải được quy định màu khác nhau như : Đỏ, Trắng – Vàng, Xanh và dây trung hoà phải được dùng một màu khác như đen hoặc sọc vàng – xanh.
- Trước khi đóng điện cần sử dụng VOM để kiểm tra các pha có chập với nhau hay không. Nếu có hãy kiểm tra các tiếp điểm và tách chúng ra.
- Kiểm tra kỹ các mối nối, đầu bấm Cos có chắc chắn hay chưa. Các nguyên nhân cháy tủ điện và máy bơm nước phần lớn là do các dây điện không được siết chặt vào các thiết bị đóng cắt.
- Sử dụng Aptomat chất lượng của các thương hiệu nổi tiếng như : ABB, Siemens, Schneider…đừng tiếc tiền cho các thiết bị đóng cắt này bởi nó khá rẻ so với hệ thống bơm của bạn.
- Chọn loại dây động lực đủ chuẩn để tăng khả năng chịu tải của các thương hiệu lớn mà bạn biết. Không nên ham rẻ mà chọn dây thiếu chất lượng.
Bơm nước cháy quá tải
Bơm nước bị cháy do quá tải là một trong những nguyên nhân hàng đầu thường gặp phải. Khi bơm đạt mức tối đa công suất điều đó tương ứng dòng tải của motor sẽ tăng rất cao. Để tránh quá tải chúng ta cần sử dụng một cảm biến dòng điện T201 để giám sát dòng.
Cảm biến dòng điện T201 được thiết kế để đo dòng đi qua Motor và cho ra tín hiệu truyền về dạng Analog 4-20mA với độ chính xác cao. Sai số 0.1% của thiết bị giúp chúng ta giám sát và ngắt động cơ kịp thời trước khi quá tải xảy ra.
Khi dòng quá cao vượt mức cho phép thì các thiết bị điều khiển sẽ tự động ngắt không cho động cơ hoạt động. Việc ngưng động cơ kịp thời do quá tải giúp bảo vệ được động cơ cháy do dòng tăng cao. Chúng ta cần kiểm tra nguyên nhân để khắc phục và cho bơm hoạt động lại bình thường.
Cháy máy bơm do hụt nước
Một trong những nguyên nhân cháy máy bơm phổ biến nhất chính là bơm nước chạy nhưng bị hụt nước. Để khắc phục trường hợp này chúng ta sử dụng một cảm biến dòng chảy điện tử TFS-35N có chức năng phát hiện dòng chảy đi qua. Khi bơm chạy nhưng không có nước thì cảm biến sẽ phát hiện không có dòng chảy đi qua đường ống. Thông qua thiết bị điều khiển bơm được dừng để bảo vệ không bị cháy thiếu nước.
Máy bơm nước bị cháy do mất pha
Bơm nước 3 pha 380Vac hoạt động ổn định khi điện áp đủ và ổn định. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bất khả kháng 1 pha đột ngột bị mất đi. Bơm nước lúc này vẫn hoạt động thêm được một thời gian nhất định. Nếu không có thiết bị phát hiện mất pha kịp thời máy bơm sẽ bị cháy.
Bộ bảo vệ pha S91 của Seneca phát hiện sự mất pha. Khi 3 pha cấp vào S91 ổn định thì relay đóng khởi động từ luôn đóng. Khi mất 1 trong 3 pha thì Relay đóng khởi động từ sẽ mở làm ngắt cuông coil của contactor để ngừng bơm nước. Việc phát hiện kịp thời sự mất pha với một thiết bị nhỏ gọn sẽ giúp tiết kiệm được rất nhiều chi phí so với mua một motor mới hoặc quấn lại motor bơm nước.
Phân biệt công tắc cảm biến dòng chảy
Có nhiều bạn không phân biệt được chức năng của các loại thiết bị “ công tắc “và “cảm biến” dẫn đến việc chọn sai thiết bị & không sử dụng đúng chức năng, mục đích. Vậy làm thế nào để phân biệt được sự khác nhau của hai loại này. Chúng ta cùng xem và tìm hiểu nhé.
Công tắc dòng chảy
Đúng vơi tên gọi của nó công tắc dòng chảy là một thiết bị sẽ thay đổi trạng thái ON – OFF khi có dòng chảy hoặc không có dòng chảy. Có nghĩa rằng hai trạng thái này có thể điều chỉnh và đảo ngược cho nhau. Như vậy, công tắc dòng chảy là một thiết bị phát hiện được dòng chảy đi quá nó. Khi không có dòng chảy thì công tắc ở trạng thái OFF, khi có dòng chảy đi qua thì thay đổi thành trạng thái ON.
Công tắc dòng chảy cơ được sử dụng cho các máy bơm nước nhỏ có giá trị thấp bởi tính ổn định không cao, sai số lớn. Công tắc dòng chảy điện tử được thiết kế riêng cho các bơm nước công nghiệp cần độ tin cậy và ổn định cao.
Cảm biến phát hiện dòng chảy
Cảm biến phát hiện dòng chảy là một thiết bị hoạt động tương tự như công tắc dòng chảy nhưng có nhiều cải tiến hơn. Cảm biến dòng chảy cho ra tín hiệu analog 4-20mA giúp chúng ta biết được lưu lượng đi qua đường ống là bao nhiêu.
Từ tín hiệu ngõ ra truyền về PLC chúng ta có thể dể dàng điều khiển đóng ngắt bơm trong trong một khoảng lưu lượng bất kỳ theo mong muốn. Việc này khá dể dàng khi dùng các bộ hiển thị hoặc thông qua PLC.
Cảm biến dòng chảy cho máy bơm
Máy bơm nước thông thường không sử dụng cảm biến dòng chảy đi kèm do giá thành máy bơm thấp. Yêu cầu kỹ thuật cũng đơn giản – không khắc khe so với bơm nước công nghiệp. Để hạn chế các sự cố mất nước mà bơm vẫn chạy dẩn đến cháy bơm, cảm biến dòng chảy cho máy bơm luôn luôn được lắp trên đường ống bơm nước. Mỗi kích thước đường ống khác nhau sẽ có loại cảm biến dòng chảy khác nhau sao cho lắp được & hoạt động tốt trên đường ống nước.
Công tắc cảm biến dòng chảy phi 27 – phi 34 – 12v
Công tắc dòng chảy hoạt động bằng nguồn cấp từ 12V cho tới 24Vdc. Các đường ống nhỏ phi 27 – phi 34 phù hợp với TFS-35N-10 có chiều dài 20mm. Các đường ống lớn hơn cần lựa chọn công tắc cảm biến dòng chảy TFS-35N-11 có chiều dài 50mm có thể dùng cho các đường ống lớn tới DN300.
Lưu ý : chiều dài của cảm biến dòng chảy khá quan trọng trong việc lắp đặt. Nếu đường ống quá lớn mà chọn công tắc dòng chảy quá nhỏ thì công tắc sẽ làm việc không chính xác.
Cách đấu công tắc cảm biến dòng chảy
Công tắc dòng chảy có hai tiếp điểm ngõ ra dạng Relay khi có dòng chảy đi qua. Cảm biến sẽ có 4 dây :
- 1 Brown ( BN ) : nguồn 12-24Vdc – Dương
- 2 While ( WH ) : Relay 1
- 3 Black ( BK ) : relay 2
- 4 Blue ( BU ) : nguồn 12-24Vdc – Âm
Cảm biến công tắc dòng chảy thì chỉ có 1 ngõ ra relay nhưng lại có 1 tín hiệu ngõ ra Analog 4-20mA.
- 1 Brown ( BN ) : nguồn 12-24Vdc – Dương
- 2 While ( WH ) : Relay 1
- 3 Black ( BK ) : 4-20mA
- 4 Blue ( BU ) : nguồn 12-24Vdc – Âm
Thông qua bài viết này tôi mong rằng mọi người có biết được các nguyên nhân dẫn đến máy bơm nước bị cháy. Thông qua các dấu hiệu và nguyên nhân máy bơm nước bị cháy chúng ta có các biện pháp để phòng ngừa cho hiệu quả. Với các thiết bị giám sát dòng điện, công tắc dòng chảy và thiết bị báo mất pha sẽ giúp chúng ta hạn chế được các trường hợp bơm nước bị cháy một cách hiệu quả.
Kỹ Sư Cơ – Điện Tử
Nguyễn Minh Hoà
Mobi : 0937.27.55.66
Mail : hoa.nguye@hupahco.vn
