Trong quá trình học môn hoá học hay trong đời sống, chúng ta thường bắt gặp khái niệm độ pH. Chúng được sử dụng rất nhiều và mang ý nghĩa riêng biệt. Vậy cụ thể độ pH là gì? Nồng độ pH phản ánh điều gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Độ pH là gì?
Độ pH là chỉ số dùng để xác định tính bazo hoặc axit của các dung dịch. pH là chỉ số đo hoạt động của các ion hydro (H+) trong dung dịch. Nếu lượng ion H+ trong dung dịch nhiều, hoạt động mạnh thì dung dịch đó mang tính axit. Nếu lượng ion H+ thấp thì dung dịch đó có tính bazơ. Trường hợp lượng hydro (H+) cân bằng với lượng hidroxit (OH-) thì dung dịch có tính trung tính.
Công thức tính nồng độ pH
pH = -log [H+]
Trong đó:
- H+ là biểu thị các ion H+ được đo theo đơn vị là mol/l.
- -log là logarit cơ số 10
Nồng độ pH phản ánh điều gì?
Trong dung dịch
Trong các dung dịch, nồng độ pH có vai trò rất quan trọng, dùng để phân biệt đặc tính của các dung dịch. Theo quy ước, chỉ số pH của nước được xem là chuẩn nhất, có giá trị là 7. Những dụng dịch có độ pH <7 sẽ có tính axit, >7 thì có tính bazo.
Trong cơ thể
Từ lúc mới sinh, cơ thể con người đã mang tính kiềm. Duy trì pH từ 7.3 – 7.4 là tốt nhất để các tế bào trong cơ thể hoạt động bình thường. Tuy nhiên, với chế độ ăn uống ngày nay thì độ pH của con người mất tính kiềm ban đầu. Dần chuyển sang tính axit. Lượng axit dư thừa trong cơ thể là nguyên nhân của các bệnh như tiểu đường, ung thư, các bệnh về đường ruột…
Nồng độ pH của nước sinh hoạt
Theo tiêu chuẩn của bộ Y tế, nước sinh hoạt cần đảm bảo độ pH từ 6 đến 8.5. Tuy nhiên, nguồn nước có pH < 7 sẽ gây ra thừa axit trong cơ thể. Để phòng tránh, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Nước sinh hoạt cần có pH trung tính (xấp xỉ bằng 7)
- Nước có tính kiềm (pH từ 7 – 9,5) tốt cho sức khỏe, đường ruột, phòng chống oxy hóa.
Như vậy, độ pH tốt nhất cho nước là từ 7 đến 9.5
Cách xác định nồng độ pH
Có rất nhiều cách xác định nồng độ pH hiện nay. Các biện pháp đều được thực hiện khá đơn giản. Cụ thể có các cách xác định dưới đây:
- Quỳ tím
- Máy đo độ pH
- Bút đo độ pH
- Test sera
Độ pH ảnh hưởng đến đời sống như thế nào?
Ảnh hưởng đến nguồn nước
- pH ảnh hưởng đến vị của nước
- pH của nước ảnh hưởng đến sự ăn mòn của các thiết bị, dụng cụ chứa nước. Trong môi trường pH thấp, khả năng khử trùng của Clo được nâng cao. Nếu pH > 8.5 mà trong nước có tồn tại hợp chất hữu cơ khi tiến hành khử trùng bằng Clo sẽ tạo thành hợp chất Trihalomethane gây ung thư.
- Nguyên nhân làm nước có pH thấp: Chủ yếu là do nguyên nhân địa lý, gần các khu công nghiệp.
Ảnh hưởng đến sức khỏe
- Độ pH cần được đảm bảo phù hợp nhất trong nước. Nguồn nước có pH < 7 phần lớn chứa ion gốc axit. Bằng chứng dễ thấy nhất đó là làm hỏng men răng. Nên tránh bảo quản trong các vật chứa làm bằng kim loại. Chúng sẽ xuất hiện hiện tượng ăn mòn kim loại, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ. Nếu sử dụng nguồn nước có pH cao thì lâu ngày rất dễ gây ra sỏi thận, sỏi mật.
- Da và tóc của người có độ pH khoảng 5.5. Vì vậy cần chọn lựa mỹ phẩm, dầu gội có độ pH dưới 7 để tóc và da thật khoẻ mạnh.
- Đối với thực phẩm tươi sống chỉ số pH dao động ở mức 5.5 – 6.2. Trong trường hợp < 5.3 thì rất có thể thực phẩm đã bị ôi thiu.
Nồng độ pH của một số dung dịch phổ biến
Độ pH của nước
Ứng với mỗi thành phần nước riêng sẽ có độ pH riêng. Ví dụ:
- Độ pH của nước tinh khiết: 7
- Nước sinh hoạt 6 – 8,5
- Nước ăn uống 6,5 – 8,5
Độ pH của đất
Việt Nam là đất nước có nhiều địa hình khác nhau khi đó đất đai mỗi nơi đều khác. Cụ thể:
- Đất kiềm có pH = 7. Xuất hiện nhiều ở miền Tây Nam Bộ, ít dinh dưỡng, không phù hợp trồng trọt cây nông nghiệp.
- Đất trung tính có pH = 7, thích hợp cho cây trồng nhiệt đới.
- Đất chua có pH < 7. Nếu pH < 4 thì là đất phèn.
Độ pH của axit và bazo
- Axit có pH từ 0<pH<7 trong thang đo pH.
- Bazo hay kiềm có độ pH từ 8<pH<14 trong thang đo pH.
Độ pH của sữa rửa mặt
Chỉ số pH trong sữa rửa mặt phải nhỏ hơn 7 và lý tưởng nhất từ 6 – 6,5. Nên bạn hãy để ý khi mua sữa rửa mặt nhé!
Độ pH của nước tiểu
- Mỗi người đều có độ pH trong nước tiểu là khác nhau. Việc đo pH trong nước tiểu sẽ phát hiện các loại bệnh như suy thận, đái tháo đường,sỏi thận, viêm dạ dày do virus hp gây ra. Do đó chúng ta cần khám sức khỏe và đo pH định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời các loại bệnh.
- Đối với người trưởng thành, chỉ số pH trong nước tiểu dao động từ 4.6 – 8
Độ pH của máu
Máu chảy qua tĩnh mạch phải có pH từ 7,35 đến 7,45. Khi vượt quá phạm vi chỉ bằng một phần mười đơn vị ppm cũng có thể gây tử vong.
Cách điều chỉnh nồng độ PH
Sử dụng bộ lọc trung hòa
Sử dụng canxi cacbonat. Nếu pH không quá thấp, có thể dùng các bộ lọc có vật liệu chính là Calcite hoặc magnesia để nâng pH. Bộ lọc này hoàn toàn loại bỏ được cặn nên tránh được tình trạng tắc nghẽn. Các vật liệu trong bộ lọc tan từ từ và hao hụt dần. Vì thế nên thường xuyên kiểm tra và bổ sung định kỳ.
Điều chỉnh pH bằng hoá chất
Áp dụng với quy mô lớn hoặc khi độ pH quá thấp. Sử dụng bơm định lượng để châm soda hoặc hỗn hợp Soda và Hypochlorite. Việc điều chỉnh bơm sẽ được tính toán dựa trên thực tế, cân đối giữa các tham số. Khi nguồn nước bị ô nhiễm sắt hoặc nhiễm khuẩn, việc điều chỉnh nồng độ dung dịch soda, hypochlorite sẽ phức tạp hơn. Trong một số trường hợp, có thể sẽ dùng Kali để nâng pH, nhưng phải chú ý đến sức khoẻ.
Phương pháp thủ công
- Đối với nước ao, hồ mưa nhiều ngày liên tục sẽ làm cho pH ở ao hồ xuống dưới 6,5. Để khắc phục, người nông dân thường rắc vôi bột.
- Ngoài ra, dùng máy lọc nước được áp dụng nhiều nhất. Chúng có chứa các lõi lọc tạo kiềm, khả năng tạo nước điện giải và có độ khử oxy hóa cao, loại bỏ độc tố trong nước nhưng vẫn giữ được những khoáng chất tốt cho cơ thể.
Trên đây là những thông tin liên quan đến nồng độ pH mà chúng tôi đã tổng hợp được. Hy vọng những thông tin này sẽ mang đến cho bạn những kiến thức bổ ích nhất. Xin cảm ơn!
